به گزارش فبنا، نفت خام مخلوط پیچیده‌ای از هیدروکربن‌ها و سایر ترکیبات آلی است که در صورت نشت به محیط طبیعی، می‌تواند مشکلات زیست محیطی جدی ایجاد کند. با توجه به این‌که نفت خام جذب بالایی دارد، تجمع آن در خاک باعث ایجاد تغییراتی در خواص فیزیکی، شیمیایی و میکروبی خاک می‌شود.

برای پاک‌سازی مکان‌های آلوده به نفت، روش‌های مختلفی از جمله روش‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی، وجود دارد. اما روش‌های فیزیکی و شیمیایی، به نسبت گران هستند، زیرا آلاینده‌های استخراج شده باید مجدد تصفیه یا دفع شوند.

به همین جهت؛ یکی از راه‌های بهبود خاک، استفاده از روش‌های زیستی توسط باکتری‌های بومی برای کاهش هیدروکربن‌ها است و در دهه گذشته، زیست‌پالایی خاک‌های آلوده به نفت، موضوع بسیاری از مطالعات زیست‌محیطی بوده است. بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه قابلیت زیست‌پالایی باکتری‌های جدا شده از خاک آلوده مناطق مختلف خوزستان را بررسی کردند.

در این پژوهش، بررسی بر روی 250 گرم خاک از عمق 10 سانتی‌متری هر یک از مناطق آلوده در مراکز انتقال نفت در سه شهر آبادان، اهواز و اندیمشک انجام شد و شرایط بهینه برای زیست‌پالایی هر نوع خاک، تعیین شدند.

بررسی این باکتری‌های جدا شده از خاک‌های آلوده شده نشان داد که این خاک‌ها شامل یازده سویه باکتری هستند. از بین این سویه‌های باکتریایی، پنج سویه باکتری منحصر به فرد (Cupriavidus metal lidurans، Bacillus pacificus، Lysinibacillus fusiformis، Brevibacillus borstelensis و Ralstonia metallidurans ) قابلیت تجزیه زیستی مواد نفتی را در خاک داشتند.

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که این باکتری‌ها، قابلیت رشد در خاک‌های آلوده را دارند و می‌توانند به طور مؤثری هیدروکربن‌های نفتی خاک را کاهش دهند، نفت خام را تجزیه کنند و به عنوان باکتری‌هایی با قابلیت زیست پالایی در نظر گرفته شوند.

بررسی متغیرهای مؤثر در ایجاد شرایط بهینه، نشان داد که رطوبت و میزان نیتروژن، دو عامل ضروری هستند که میزان هیدروکربن‌های نفتی خاک را کاهش می‌دهند.

به گفته پژوهشگران این مطالعه، نتایج به ‌دست آمده از این تحقیق تایید می‌کند که باکتری‌های بومی جداشده از خاک‌های استان خوزستان، قابلیت تجزیه زیستی نفت خام را دارند و باکتری باسیلوس پاسیفیکوس (Bacillus pacificus)، گونه باکتریایی جدیدی است که می‌تواند زیست‌پالایی را انجام دهد. ولی با این وجود، تحقیقات بیشتری برای بررسی این موضوع مورد نیاز است.

در انجام این تحقیق؛ پرویز محمودی، افشین تکدستان، سهند جرفی، غلامرضا گودرزی، محمد رویایی اردکانی، عبدالکاظم نیسی، پژوهشگران مهندسی بهداشت محیط و زیست‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه آذرماه سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «تنوع سویه‌های باکتریایی بومی تخریب‌کننده هیدروکربن و پتانسیل آن‌ها در پاک‌سازی زیستی خاک‌های آلوده به نفت خام در استان خوزستان» در نشریه Chemical Methodologies منتشر شده است.