به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، وزارت کار در یکی از آخرین بررسی‌های خود به وضعیت چندشغله‌ها در کشور در سال 96 تا 98 پرداخته است. مهم‌ترین عامل و انگیزه‌ای که فرد را به‌سوی شغل‌ دوم سوق می‌دهد، مشکلات اقتصادی و تلاش برای تامین هزینه‌های زندگی است.

مطابق بررسی های کارشناسان اقتصادی, پایین بودن دستمزد در شغل اول یا نبود امنیت شغلی نیز عوامل دیگری هستند که فرد را به کسب درآمد بیشتر با انجام شغل دوم ترغیب می‌کند.

دوشغله یا چند شغله بودن شاید در نگاه اول بتواند وضع معیشتی خانواده را بهبود بخشد، اما در نگاه عمیق‌تر، بر میزان بهره‌وری، سلامت جسمی و روحی افراد، میزان تعامل با اعضای خانواده و ... تاثیرگذار خواهد بود. علاوه‌بر این، واگذاری چندین شغل به یک نفر می‌تواند فرصت‌های شغلی را از افراد فاقدکار سلب کند. اما آنچه باید از انجام چند شغل توسط یک نفر جلوگیری کند، تعادل میان درآمد، نرخ تورم و پایداری شغلی است.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

بررسی شاغلان دوشغله و بیشتر در کشور طی سال های 1396 تا 1398  نشان می دهد که دلایل مختلف از جمله انتظار درآمد بیشتر،  پایین بودن درآمد در شغل اصلی و یا نگرانی از به خطر افتادن امنیت شغلی، افراد را ترغیب به کسب درآمد بیشتر با انجام شغل دوم می­ نماید. دو­شغله یا چند­شغله بودن افراد هرچند ممکن است وضع معیشتی خانواده را بهبود بخشد اما بر میزان بهره ­وری، سلامت جسمی و روحی افراد، میزان تعامل با اعضای خانواده تاثیرگذار خواهد بود. از سوی دیگر انجام چندین شغل توسط یک فرد، می‌تواند موجب سلب فرصت ­های شغلی از افراد فاقد شغل شود. در این راستا  گزارش بررسی شاغلان دو شغله و بیشتر کشور طی سال های 1396 تا 1398  در این مرکز تدوین شده است.

بررسی ها در خصوص فعالیت اقتصادی در شغل اصلی و شغل دوم شاغلان 15ساله و بیشتر طی سال های 96تا 98 نشان می دهد: طی سال 98، 70.6 درصد از شاغلان دو شغله و بیشتر در شغل دوم به فعالیت اقتصادی کشاورزی پرداخته اند. این مهم در سال های 96 تا97 به ترتیب 66.8 درصد و 66.0درصد بوده است.

 از آنجا که بیشتر فعالیت اصلی شاغلان دو شغله و بیشتر کشاورزی می باشد و از سوی دیگر شغل دوم شاغلان دو شغله و بیشتر در زمره مشاغل بخش کشاورزی است، این امر را می توان جنبه مثبتی دانست چرا که افزایش شاغلان بخش کشاورزی امکان تإمین مواد غذایی و مواد اولیه صنایع را در پی دارد.

 معمولاً تصور می شود شاغلان بخش مختلف اقتصادی برای تأمین کسر درآمد خود به حمل و نقل زمینی (مسافرکشی ) روی می آوردند. این در حالی است که در سال 98 تنها 3.2 درصد این شاغلان دارای دو شغل، در بخش حمل و نقل زمینی به عنوان شغل دوم فعالیت کردها ند.

 سهم مذکور در سال های 96 و 97 به ترتیب 3.7 درصد و 4.0 درصد بوده است. از سوی دیگر 67.9 درصد از شاغلان حمل و نقل زمینی بخش کشاورزی را به عنوان شغل دوم برگزیده اند.

 شاغلینی که فعالیت اصلی آنها آموزش می باشد، ترجیح می دهد در شغل دوم نیز در فعالیت اقتصادی آموزش  مشغول به کار باشند. البته این روند طی سه سال مورد بررسی کاهش یافته است( از 36.1 درصد در سال 96 به 22.4 درصد در سال 98 تنزل یافته است.

همچنین فعالیت های اقتصادی در شغل دوم که توسط شاغلان دو شغله و بیشتر بخش آموزش انتخاب شده است. به ترتیب "کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری" ( از 19.0 درصد در سال 96 به 20.4 درصد در سال 98 افزایش یافته است) و "عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل موتوری و موتورسیکلت"( از 6.4 درصد در سال 96به 10.7درصد در سال 98 رسیده است) می باشد. جالب توجه است که طی دوره مورد بررسی  سهم حضور شاغلان بخش آموزش در این دو بخش روند صعودی داشته است.

 نکته قابل ملاحظه روند کاهشی سهم کارکنان دو شغله و بیشتر بخش " اداره امور عمومی و دفاع، تامین اجتماعی اجباری" طی سال های 96 تا98 از 3.4 درصد به 3.1 درصد می باشد. جالب توجه است که در سال 98 کارکنان دو شغله و بیشتر در بخش " اداره امور عمومی و دفاع، تامین اجتماعی اجباری" به عنوان شغل دوم 34.4 درصد در بخش کشاورزی، 50.7 درصد در بخش " عمده فروشی، خرده فروشی، تعمیر وسایل موتوری و موتور سیکلت" (10.1 درصد در سال 98) و بخش " آموزش" (8.5 درصد در سال 98) را به عنوان فعالیت اقتصادی شغل دوم خود انتخاب می کنند.

*تعداد شاغلان دو شغله و بیشتر با سواد

مطابق بررسی ها طی سال های 96 تا98؛ بیشترین سهم شاغلان دارای دو شغل و بیشتر در شغل اصلی خود"کارکن مستقل" هستند و در رتبه دوم"کارفرمایان" قرار دارند. نکته قابل ملاحظه میزان تغییرات" کارکنان فامیلی بدون مزد" چند شغله است.

 اگر چه این گروه از شاغلان پس از کارکنان مستقل و کارفرمایان جای می گیرند، اما طی مدت مورد بررسی شاغلان دو شغله و بیشتر گروه مذکور از 3.8 درصد به 5.1 درصد افزایش یافته است که بیشترین تغییر می باشد.

 در سال های 97 و 98 بین شاغلان دو شغله و بیشتر با سواد، بیشترین سهم به فارغ التحصیلان یا در حال تحصیل در مقطع دکتری تخصصی یا فوق تخصصی اختصاص دارد. در رتبه دوم بیشترین سهم شاغلان دو شغله و بیشتر؛ با سوادانی هستند که یا در قالب دوره های سواد آوزی آموزش دیده اند یا در مقطع ابتدایی ترک تحصیل کرده اند.

نکته قابل ملاحظه در نتایج این است که شاغلان دارای تحصیلات دکترا عمدتاً‌به واسطه مهارت و تحصیلات خود بیشتر امکان یافتن شغل را داشته و کارفرمایان نیز متقاضی این شاغلان هستند. لذا این افراد برای بهره مندی بیشتر از تحصیلات خود بیشتر تمایل به دو شغله و بیشتر شدن دارند. اما شاغلان با تحصیلات ابتدایی به دلیل اشتغال در مشاغل ساده که درآمد کمتر را در پی دارد. به دو شغله و بیشتر بودن روی می آورند.

انتهای پیام/