به گزارش فبنا،  پس از اینکه در سال‌های گذشته با ورود نسل سوم و چهارم تلفن همراه در دنیا مواجه بودیم، چند سالی است که صحبت از 5G یا همان نسل پنجم تلفن همراه مطرح می‌شود. کاهش تأخیر، ظرفیت بالای دسترسی، قابلیت اطمینان بسیار بالا، ارتقا ارتباطات موبایل پهن باند و قابلیت اتصال و ارتباط اشیا در سطح بسیار وسیع ازجمله ویژگی‌های نسل پنج ارتباطی است که این فناوری نوین ارتباطی را به‌عنوان یک فناوری تحول‌ساز که سایر جنبه‌های فناوری را نیز متحول می‌کند مطرح کرده است.

اولین شبکه نسل پنجم تلفن همراه (5G) در روز چهارشنبه یکم مرداد، در ایران و در شهر تهران راه‌اندازی شد و حسن روحانی رئیس جمهوری در این خصوص اظهار کرد: در حال ورود به اینترنت نسل پنجم هستیم و از روزهای آینده این نسل کار خود را در تهران آغاز می کند و به تدریج گسترش پیدا می‌کند. این تحولی بزرگ در عرصه دیجیتال است؛ نسل پنجم فقط برای ارتباطات نیست، بلکه برای اقتصاد دیجیتال کشور است.

در این راستا و به نقل از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، چهل و هشتمین نشست نقد و اندیشه با حضور مهدی راستی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مهدی روحانی‌نژاد مدیر فروم اینترنت اشیا در ایران به‌صورت آنلاین با موضوع «5G نسل نو در ارتباطات» برگزار شد.

در این نشست، راستی به ابعاد مختلف 5G اشاره کرد و گفت: یک بعد این فناوری که مردم با آن آشنا هستند تحول در نرخ داده‌ها است که به‌دلیل حجم بسیاری از داده‌ها که مردم در شبکه تولید می‌کنند نیازمند نرخ داده بالاتر هستند و 5G به این نیازمندی پاسخ می‌دهد. بعد دیگر این فناوری، اتصال انسان‌ها، اشیا و ماشین‌هاست. برای مثال در این بخش زمانی که فردی از محل کار به سمت منزل حرکت می‌کنند سیستم‌های سرمایشی یا گرمایشی منزل شروع به‌کار می‌کند که تجربه جدیدی است.

وی با بیان اینکه در حوزه سلامت هوشمند مشکلی برای اجرا وجود ندارد، گفت: اما بستر شبکه مورد نیاز برای ارسال این داده در این حوزه هنوز وجود ندارد. در سال 2022 حدود 50 میلیارد اشیا و انسان به هم متصل می‌شوند، با این حساب تقریبا 560 میلیون دستگاه در ایران باید به اینترنت متصل شوند که نیاز به شبکه خاص خود را دارد و نمی‌توانند بر بستر شبکه 4G این داده‌ها انتقال داده شود.

استاد دانشکده مهندسی کامپیوتر امیرکبیر درباره نگرانی‌های مربوط به کاهش اشتغال با ورود فناوری مانند 5G، نیز گفت: این نگرانی همیشه در ورود فناوری‌های نو وجود دارد اما در نظر بگیرید که با از بین رفتن شغل‌هایی سنتی، اشتغال در حوزه‌های تخصصی مانند تبادل و تحلیل داده‌ها و شرکت‌های این حوزه افزایش پیدا می‌کند و تعداد شغل‌هایی که به وجود می‌آید از تعداد شغل‌هایی که از بین می‌رود بیشتر می‌شود.

راستی با بیان اینکه در این حوزه بزرگترین چالش نبود بازار است، گفت: ما از نظر نیروی انسانی و فهم موضوع به بلوغ مناسبی رسیدیم اما در موضوع بازار مشکل داریم.

وی به موضوع شفافیت داده‌ها و دیتاهای باز اشاره کرد و افزود: برای حوزه اینترنت اشیا نیاز به دسترسی به داده ها و سنجش‌ها وجود دارد اما به دلایل مختلف در ایران در این حوزه مشکلاتی وجود دارد.

استاد دانشگاه امیرکبیر با اشاره به مقاومت‌هایی که در سازمان‌ها برای ارائه اطلاعات وجود دارد، تصریح کرد: برخی از این داده‌ها، داده‌های فراسازمانی هستند و مدیریت واحدی در این حوزه برای ارائه آنها وجود ندارد و اگر این مشکلات حل نشود ما به همان سرنوشتی دچار می شویم که در مورد 4G و 3G دچار شدیم که بیشتر یک استفاده‌کننده هستیم.

اینترنت اشیا و 5G برای ما مزیت رقابتی دارد

راستی به چالش‌های کشور در حوزه مصرف انرژی، آلودگی هوا، حمل و نقل و اشتغال اشاره کرد و گفت: اینترنت اشیا برای بسیاری از این چالش‌ها راه‌حل برد برد دارد. حوزه IOT و 5G برای ما مزیت رقابتی دارد و ما این فرصت را داریم که اگر تاکنون از فناوری انقلابی مانند این فناوری ها عقب مانده‌ایم به دلیل اینکه بیشتر رویکردهای این فناوری‌ها نرم‌افزاری است و ما نیز در حوزه نرم‌افزار وضعیت خوبی داریم می‌توانیم با اینترنت اشیا و 5G این عقب‌افتادگی را جبران کنیم.

عضو هیات علمی دانشکده کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اینکه دنیا منتظر ما نمی‌ماند، تصریح کرد: در این حوزه فرصت کمی داریم و این پنجره در حال بسته شدن است. فناوری منتظر ما نمی‌ماند و اگر چابک عمل کنیم هم می‌توانیم چالش‌های بزرگ کشور را حل کنیم و هم می‌توانیم در حوزه فناوری به صادرات برسیم و اقتصاد دیجیتال را بر بستر IOT و 5G داشته باشیم.

راستی با بیان اینکه اینترنت اشیا یک موضوع فراسازمانی و وزارتخانه‌ای است، تصریح کرد: کل حاکمیت در موضوع فناوری‌های جدید 5G، اینترنت اشیا، دیتاهای حجیم و هوش مصنوعی که بسیاری از جوانب زندگی ما را در آینده تغییر می‌دهند باید برنامه‌ریزی داشته باشد و ما امیدواریم با همکاری بخش خصوصی و دانشگاه‌ها شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه باشیم.

همچنین روحانی‌نژاد درباره اتصال اشیا و انسان‌ها به هم گفت: خانه، حمل و نقل عمومی و وسیله نقلیه شخصی در صورت اتصال به اینترنت می‌توانند کارکرد بهتر و باصرفه‌تری داشته باشند. در حوزه هوشمندسازی کشاورزی نیز با قرار دادن سنسورهایی در خاک امکان اندازه‌گیری رطوبت و املاح خاک و کنترل هوشمند مزرعه وجود دارد.

وی با اشاره به پروژه‌های کنتورهای هوشمند و شهر هوشمند در حوزه اینترنت اشیا، گفت: هنوز در این حوزه مشکل تقاضا و بازار داریم و اگر نیاز در بازار وجود نداشته باشد اپراتورها رغبتی برای ایجاد زیرساخت ها ارتباطی ندارند و با این چشم‌انداز برای حرکت به سمت 5G دچار چالش می‌شود.

باید در نسل آینده بر کاربردهای هوشمندتر تمرکز کنیم

مدیر فروم اینترنت اشیا به مثال های ماشین های خودران و هوشمندسازی در کارخانجات اشاره کرد و گفت: در نسل پنجم درست است که سرعت کار افزایش می‌یابد ولی بیشتر در صورت کنترل هوشمند این اشیا، کارایی وسایل و ماشین ها افزایش می یابد و باید در نسل آینده بر کاربردهای هوشمند تر تمرکز کنیم.

روحانی‌نژاد با انتقاد از تصدی‌گری‌های دولتی در این حوزه، گفت: خوشبختانه با کاهش بودجه نفت این فرصت ایجاد شده که دولت مجبور به برون‌سپاری بخشی از کارهای خود شده است. می‌توانیم به سمتی برویم که تمام فضایی ارتباطی را به بخش خصوصی واگذار کنیم و این بخش هم سرمایه‌گذاری برای توسعه خدمات این حوزه انجام دهد و هم بهره‌برداری داشته باشد و دولت فقط رگولاتوری و مقررات‌گذاری کند که با این اقدام ما شاهد توسعه کاربردهای اینترنت اشیا خواهیم بود.

وی با اشاره به اعلام رییس جمهوری درباره آغاز به‌کار 5G در کشور، گفت: ما یک فرجه چندساله برای توسعه این فناوری در کشور داریم که در این مدت زمان نهادهای تصمیم‌گیر و سیاست‌گذار برای واگذاری امور برنامه‌ریزی کنند، به‌طوری که در زمان پوشش کامل 5G در کشور کاربردهای آن نیز وجود داشته باشد.

مدیر فروم اینترنت اشیا به نبود عزم جدی در مدیران دولتی اشاره کرد و افزود: این فناوری برای برخی از مدیران یک موضوع لوکس تلقی می‌شود و با این تفکر زیرساخت‌های ارتباطی برای 5G شکل نمی‌گیرد و در نبود عزم مدیران و زیرساخت‌های ارتباطی بخش خصوصی نیز انگیزه لازم برای سرمایه‌گذاری را ندارد.

روحانی‌نژاد به هوشمندسازی حدود 500 هزار کنتور در کشور به عنوان یکی از پروژه‌های انجام‌شده در این حوزه اشاره کرد و گفت: یکی از دلایلی که در سال گذشته قطعی برق در شبکه وجود نداشت همین کنتورهای هوشمند بود، در صورتی که در حدود 30 میلیون کنتور برق در کشور وجود دارد که فقط با هوشمندسازی 500 هزار کنتور در حدود 7000 مگاوات در مصرف برق صرفه‌جویی شد و وزارت نیرو به واسطه فناوری اینترنت اشیا توانست مصرف برق را مدیریت کند.

وی با اشاره به اهمیت این فناوری، گفت: اگر برنامه‌ریزی واحدی در حوزه اینترنت اشیا در کشور انجام نشود ما استفاده بهینه‌ای از فناوری 5G نخواهیم کرد. ما یک فرصت چندساله در این حوزه داریم که زیرساخت‌ها و کاربردها را ایجاد کنیم.