به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری مهر، اکبر پازوکی رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی در روزهای اخیر اعلام کرد: «برخی از سایت‌های فروش همگی کالای لوازم‌خانگی قاچاق می‌فروشند؛ ولی دولت هیچ برخوردی با آنها نمی‌کند.»

پیش‌تر از آن نیز محمدرضا شهیدی، دبیر انجمن لوازم صوتی و تصویری نیز در خصوص حجم بالای کالای قاچاق در بازار امین‌حضور، اعتراض داشت و گفته بود: «این موضوع را باید از مسئولان ستاد مبارزه و قاچاق کالا و ارز و همچنین دیگر مسئولان ذی‌ربط پیگیری کرد؛ اما موضوع فقط فضای فیزیکی نیست؛ بلکه عرضه کالای قاچاق به‌صورت گسترده‌تری در فضای مجازی در حال اتفاق افتادن است».

با این تفاسیر، سوالی که به وجود می‌آید این است که در حال حاضر مسئولیت توزیع کالای قاچاق در بازار برعهده کیست و چرا نهادی در این زمینه پاسخگو نیست؟

تولیدکنندگان، منتقد همیشگی عملکرد ستاد مبارزه با قاچاق

موج انتقادات نسبت به عملکرد ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از بدو تأسیس این ارگان در دو دهه گذشته همواره وجود داشته است؛ اما متأسفانه مطابق شواهد، تاکنون کارنامه قابل دفاعی در زمینه میزان پیشگیری و مقابله با قاچاق در کشور ارائه نشده است.

موضوعی که همیشه مطالبه انجمن‌ها، اتحادیه‌ها، اصناف و اذهان عمومی بوده است؛ به بیان دیگر، فقدان آمار متقن و دقیق در زمینه میزان آمار اجناس موجود قاچاق در کنار نبود آمار تجمیعی و دقیق از میزان کشف و ضبط کالای قاچاق در سطح عرضه همواره یکی از مسائلی بوده که عملکرد ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را با انتقاد شدیدی مواجه کرده است.

مجید افتخاری، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان پوشاک دراین‌خصوص اعلام کرد: «میان بخش خصوصی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز شکاف بسیار زیادی در زمینه ارقام قاچاق در کشور وجود دارد و بخش خصوصی به‌هیچ‌عنوان ارقام اعلامی این ستاد را قبول ندارد!»

آمارهای متناقض از میزان قاچاق

این آمارهای متناقض و ازهم‌گسیخته باعث شده است که در کشور، کلکسیونی از آمارها و اطلاعات پیرامون قاچاق به وجود بیاورد. به‌عنوان‌مثال علیرضا مناقبی، رئیس مجمع عالی واردات در هفته‌های گذشته رقم قاچاق به کشور را 25 تا 27 میلیارد دلار در سال برآورد کرده بود؛ اما نکته جالب‌توجه آن است که از سال 1398 تاکنون آمار رسمی از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز منتشر نشده است و پیش از آن نیز آمار میزان قاچاق کالا و کشفیات همواره ارقام ثابتی بوده و در طی چندین سال این ستاد رقم 12.5 میلیارد دلاری را میزان قاچاق به کشور عنوان کرده است.

از سوی دیگر در طی سال‌های گذشته مجلس شورای اسلامی و وزارت صمت نیز به نوبه خود داعیه‌دار اعلام آمار قاچاق بوده‌اند و هر یک تا به امروز آمارهای متعدد و بعضاً متناقضی را در این زمینه اعلام کرده‌اند.

وقتی متولی اعلام آمار قاچاق، فقط سکوت می‌کند!

با مراجعه به وبگاه رسمی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز متوجه آن می‌شویم که نه‌تنها این سایت فاقد هرگونه آمار رسمی تجمیعی از میزان قاچاق است، بلکه مدت است اطلاعات آن نیز به‌روزرسانی نشده و بعضاً گزارشات آن منسوخ شده و غیرقابل‌استناد است.

اما حمیدرضا دهقانی‎نیا، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مدعی است که آمار کشفیات و برخوردهای قاچاق، همیشه در دسترس بوده و رسانه‌ها به‌سادگی می‌توانند این آمارها را ضمن تماس با دفتر فناوری اطلاعات این ستاد دریافت کنند!

دهقانی نیا در این رابطه گفت: ارزش ریالی پرونده‌های قاچاق طی پنج‌ماهه اول امسال معادل 500 میلیارد تومان بوده است و اینکه برخورد با قاچاق کالا دیده نمی‌شود و یا فقط در تهران و اصفهان دیده می‌شود، دلیل بر عدم برخورد نیست.

ولی برخلاف ادعای سخنگوی این ستاد، علی مؤیدی رئیس این ستاد خود معترف بوده که آمارهای این ستاد قدیمی و منسوخ شده هستند و البته تقصیر آن متوجه وزارت صمت است. مؤیدی در تیرماه امسال به رسانه‌ها اعلام کرد: «از سال 99 به بعد آمار قاچاق را نداریم و ستاد معطل ارائه آن از سوی وزارت صمت است!»

گزارش عملکرد ارگان‌ها درباره قاچاق محرمانه است!

در همین رابطه، امیرمحمد پرهام‌فر، مدیرکل دفتر پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه با مدیران دستگاه‌های متخلف در زمینه مبارزه با قاچاق برخورد جدی صورت می‌گیرد، گفت: به‌عنوان‌مثال اخیراً یکی از مدیران متخلف در زمینه فرآورده‌های نفتی به علت سهل‌انگاری در زمینه مبارزه با قاچاق از سمت خود برکنار شد.

به گفته پرهام‌فر، رسانه‌ها بیشتر اوقات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را مورد هجمه قرار می‌دهند، با این وجود گزارشات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره عملکرد دستگاه‌های متولی حوزه برخورد با قاچاق و نیز تخلفات و کم‌کاری آنان در این زمینه محرمانه است؛ اما این گزارش‌ها به طور مرتب به مجلس و نهادهای بالادستی ارائه می‌شود.

مدیرکل دفتر پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز افزود: آمار کشفیات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به طور مرتب منتشر می‌شود و در دسترس بوده و به‌طورکلی خیلی از فعالیت‌ها و نامه‌نگاری‌های ستاد با ارگان‌های متولی مبارزه با قاچاق محرمانه و غیرقابل‌انتشار است.

مبارزه با قاچاق فقط بر عهده ستاد نیست

پرهام‌فر با بیان اینکه مبارزه با قاچاق در کشور نیازمند هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف است که ستاد مبارزه با قاچاق این مسئولیت را برعهده دارد، گفت: به‌عنوان‌مثال فراجا باید در سطح عرضه با یگان عملیات، به برخورد باعرضه کنندگان کالای قاچاق بپردازد.

وی در انتها اظهار داشت: ستاد مبارزه با قاچاق، روزانه در حال پیگیری و تذکر به ارگان‌های مربوطه است تا هرچه سریع‌تر وظایف خود را به نحو احسن انجام دهند از طرفی نهادهای مذکور را در وهله نخست به نهادهای بالادستی معرفی کرده و در مرتبه دوم با تهدید، تشویق و غیره آنها را مجبور به پاسخگویی می‌کنیم.