محمود هوشیار فرد در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه گیلان نیز همانند برخی نواحی استان‌های قزوین و مازندران برای تولید فندق مستعد است، اظهار کرد: یکی از نکاتی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که بهره وری تولید فندق در گیلان و حتی در سایر مناطق فندق کاری کشور نیز رضایت بخش نیست.

وی با بیان اینکه افزایش بهره وری و میانگین تولید در باغات فندق مهمترین دغدغه‌های این حوزه بشمار می‌رود، گفت: اعداد و ارقامی که به عنوان عملکرد مطلوب فندق در برخی منابع و مدارک فنی و یا کتب تخصصی مطرح است، معمولاً با متوسط میزان عملکردی که در عمل، مطابق با آمار ارائه شده اتفاق می‌افتد تفاوت فاحشی دارد.

هوشیار فرد در ادامه با مطرح کردن سوالاتی، تأکید کرد: بدون تردید، امروزه در باغداری علمی فرصتی برای آزمون و خطا برای باغداران وجود ندارد زیرا، روند دوره سرمایه‌گذاری در بخش باغی، طولانی است.

عدم توجه به بهره وری تولید فندق زمینه ساز ایجاد تنگناهای مالی در آینده می‌شود

وی ادامه داد: نگرش اجمالی به روند نچندان مطلوب بهره وری عوامل تولید در باغداری فندق طی سال‌های گذشته تاکنون به ما می‌آموزد که اگر این روند همچنان استمرار پیدا کند اقتصاد فندق در سال‌های آتی با تنگناهای جدی مواجه خواهد شد.

محقق و پژوهشگر گیلانی در ادامه با بیان اینکه کم توجهی یا بی توجهی به پایین بودن بهره وری در تولید فندق، توسعه کمی و کیفی این محصول را با مشکل مواجه ساخته است، افزود: باید هم توسعه سطح کشت باغات فندق را مدنظر قرار داده و هم بهره وری اعم از بهره وری نیروی کار، سرمایه و کل عوامل تولید را افزایش دهیم.

وی اضافه کرد: مقایسه باغات فندق شهرستان‌های رودسر، املش و سیاهکل با باغ نمونه فندق هر منطقه یا منطقه مجاور که بهره وری آن خوب است، نشان می‌دهد با افزایش سطح زیر کشت فندق، بهره وری باغات فندق افزایش محسوسی نیافته است.

هوشیار فرد با بیان اینکه این مسئله نشان می‌دهد که در وضعیت فعلی تخصیص بسیاری از عوامل تولید به طور بهینه انجام نمی‌گیرد در وضعیت فعلی تخصیص بسیاری از عوامل تولید به طور بهینه انجام نمی‌گیرد، گفت: در صورت تخصیص بهینه منابع می‌توان به افزایش سودآوری و درآمد کشاورزان امیدوار شد. در واقع یکی از مهم‌ترین و به صرفه‌ترین راه‌های رونق تولید فندق، بهبود بهره‌وری عوامل تولید است.

وی تأکید کرد: در همین راستا هر عاملی که بتواند بهره‌وری عوامل تولید را افزایش دهد، قادر خواهد بود بر رونق تولید فندق نیز تأثیر مثبتی داشته باشد.

هوشیار فرد با بیان اینکه سطح تحصیلات، اندازه باغات فندق، عضویت در شرکت تعاونی، شرکت در برنامه‌های آموزشی و ترویجی، سکونت باغدار فندق در روستا، تجربه و دارایی باغدار روی بهره وری نیروی انسانی تأثیر دارند، ادامه داد: بهره بردارانی که از خدمات ترویجی و اعتبارات بهره مند می‌شوند دارای بهره وری بیشتری هستند و یا باغدارانی که باغ بزرگ‌تری دارند و باسواد هستند، از نهاده‌ها مثل آب، کود، سموم شیمیایی مطلوب‌تر استفاده می‌کنند. سن، تحصیلات باغدار، تجربه باغدار و سن باغ رابطه مثبتی با کارایی فنی (بهره وری) دارند.

خرد بودن باغات فندق علت کاهش بهره وری

وی با اشاره به اینکه کوچک بودن باغات فندق یا خرد بودن و پراکندگی قطعات باغی و غیبت مالکان در مدیریت باغ از عوامل اصلی در کاهش بهره وری منابع و از دلایل بالقوه غیراقتصادی شدن یا کم اقتصادی شدن فرایند تولید فندق است، اظهار کرد: مروجین پهنه‌ها باید جهت افزایش کارایی و بهره وری فندق، تجربیات باغدارانی که دارای بالاترین معیارها هستند را به سایر باغداران انتقال دهند.

هوشیار فرد اضافه کرد: باغداری فندق زمانی می‌تواند در مسیر رونق تولید قرار گیرد و منشأ رشد یا نیروی محرکه بخش‌های اقتصادی استان باشد که اولاً زنجیره ارزش فندق تا حد زیادی تکمیل شود و در عین حال همگام با توسعه فندق کاری دیگر بخش‌های مورد نیاز مانند زیرساخت‌های حمل‌ونقل، نگهداری یا انبارداری، بازار رسانی و توسعه بازارهای داخلی (و بین‌المللی) رشد یابند.

وی با بیان اینکه استفاده از نهال‌های مناسب و شناسنامه‌دار فندق به عنوان مهم‌ترین الزام باغداری برای افزایش بهره‌وری در تولید و اقتصادی شدن باغداری این محصول در کشور ضروری است استفاده از نهال‌های مناسب و شناسنامه‌دار فندق به عنوان مهم‌ترین الزام باغداری برای افزایش بهره‌وری در تولید و اقتصادی شدن باغداری این محصول در کشور ضروری است، افزود: کاشت ارقام دیر گل و مقاوم به سرمازدگی، توجه به موضوع گرده افشان‌ها و گرده افشانی در انتخاب ارقام مختلف، کاشت نهال‌های غیر آلوده به انواع بیماری‌های ویروسی، قارچی و باکتریایی خطرناک و یا طغیان آفات و معرفی روش‌های مدیریت آنها، به میزان قابل توجهی عملکرد تولید محصول فندق را افزایش می‌دهد.

محقق و پژوهشگر گیلانی در ادامه با اشاره به افزایش بهره وری تولید فندق از طریق توانمند سازی فردی و تعاونی باغداران و تولیدکنندگان، تجهیز و نوسازی و جوان سازی باغات و مشخص کردن اولویت‌ها برای اجرای برنامه امکان پذیر خواهد بود، گفت: توسعه و رونق باغداری فندق مهم است، تنها موضوع سنتی بودن یا مدرن شدن نیست، بلکه همگرا و همگام شدن رشد تولید با رشد دیگر بخش‌های اقتصادی نیز از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.

وی با بیان اینکه سورتینگ و بسته بندی فندق برای جلوگیری از خام فروشی بسیار اهمیت دارد، ادامه داد: باید با حمایت دولت از بخش خصوصی و تعاونی‌های مردمی به صنایع تبدیلی کمک کرد.

هوشیار فرد با اشاره به اینکه بدون همکاری بخش خصوصی رسیدن به اهداف تحقیقاتی و افزایش بهره وری باغات فندق امکان پذیر نیست و مشارکت بخش خصوصی برای اجرای تحقیقات هدفمند بسیار تأثیر گذار خواهد بود، افزود: اگر دولت بازاری را برنامه‌ریزی کند و محصول فندق را تضمینی بخرد، اوضاع فندق تا حد زیادی بهبود خواهد یافت.