همه افراد در زندگی با مسائل مالی مختلفی روبرو هستند که باید برای آنها تصمیم بگیرند و نحوه تصمیم­‌گیری بر کیفیت زندگی آنها اثر خواهد گذاشت. مسائلی از قبیل:

برای رفت و آمد خود به محل کار به یک وسیله نقلیه نیاز دارم، آیا این وسیله را خریداری کنم یا اینکه از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنم؟ در صورت تصمیم‌گیری به خرید، آیا خودرو صفر خریداری کنم  یا دست دوم؟

برای رسیدن به اهدف مالی خود چگونه می‌توانم برنامه‌­ریزی داشته باشم؟

آیا از وام بانکی برای خرید لوازم استفاده بکنم یا خیر؟

چه موقع استفاده از وام بانکی توجیه اقتصادی دارد؟

چگونه بین درآمد و هزینه‌ام تعادل برقرار کنم؟

آیا برای خرید خانه از وام استفاده کنم یا همچنان اجاره‌نشین باشم؟

هر ماه مقداری پول پس‌­انداز می­کنم، این مقدار پول را کجا سرمایه‌گذاری کنم که سود بیشتری داشته باشد؟

چگونه می‌­توانم هزینه‌های خود را کنترل کنم تا به پس­انداز بیشتری دست یابم؟

چگونه برنامه‌­ریزی شغلی انجام دهم تا به بهره‌وری بیشتری برسم؟

انرژی و زمان خود را صرف چه کاری کنم که نتیجه بهتری برای من داشته باشد؟

برای پاسخ به هر کدام از این سوالات و بسیاری از سوالات مشابه دیگر نیاز به سواد مالی است. در اصل می­‌توان گفت سواد مالی که در حوزه مالی شخصی قرار دارد، ارتباط تنگاتنگی با زندگی روزمره دارد و یادگیری مباحث مربوط به آن می‌تواند به ما کمک کند که بتوانیم از نظر مالی زندگی با کیفیت‌تر و همچنین آرامش بیشتری که حق هر انسانی است را تجربه کنیم.

براساس تعریفی که از سواد مالی در سال 2013 توسط کمیسیون اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری استرالیا ASIC (Australian Securities and Investment Commission) ارائه شده، سواد مالی ترکیبی از آگاهی، دانش، مهارت­ها، گرایش و رفتارهای مالی لازم برای تصمیم‌­گیری صحیح مالی و سرانجام دست­یابی به وضعیت مساعد مالی فردی است.

به دلایلی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد در عصر حاضر نیاز به سواد مالی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌­شود.

افزایش مسئولیت­های فردی و اجتماعی

در دنیای امروز هر فرد خود باید مسئولیت امور مالی زندگی را برعهده بگیرد به عنوان مثال باید به فکر دوران بازنشستگی و برنامه‌ریزی برای داشتن زندگی با کیفیت در آن زمان باشد. بتواند برای آموزش با کیفیت فرزندان خود برنامه­‌ریزی کند. بتواند از میان گزینه‌های مختلفی که برای سرمایه‌گذاری، پیش رو دارد گزینه بهتر را برگزیند. همچنین باید درکی از رخدادهای اقتصادی و مالی اطراف خود داشته باشد و بداند که این رخدادها چه اثری بر زندگی او خواهد داشت و چگونه می‌­توان در مقابل رخدادهای منفی خود را ایمن کرد.

افزایش عرضه محصولات و خدمات متنوع مالی

با توجه به پیشرفت تکنولوژی و افزایش دسترسی افراد به انواع محصولات مالی مانند حساب­های بانکی، ارزهای دیجیتال، خرید و فروش سهام و ریسک­های مختلفی که هر کدام از این گزینه­‌ها دربردارند، افراد باید دانش خود را افزایش دهند تا بتوانند تصمیم­های بخردانه­تری برای استفاده از هر کدام از این گزینه‌­ها داشته باشند.

منافع بالقوه یادگیری سواد مالی

تحقیقاتی که انجام شده است نشان می‌دهد افرادی که سواد مالی بالاتری دارند بهتر پول خود را مدیریت، بهتر و هدف­مندتر برای بازنشستگی برنامه‌­ریزی می­‌کنند و اگر برای تامین مالی از وام استفاده می‌کنند، می‌­توانند وام­های کم ­هزینه ­تری را انتخاب کنند و از این وام برای خلق ثروت بهره ببرند.

اثرگذاری سواد مالی در زندگی کودکان و نوجوانان

ممکن است تصور کنیم که آموزش سواد مالی برای آینده کودکان مفید خواهد بود و در حال حاضر کاربردی در زندگی آنها ندارد در صورتی‌که می­‌دانیم کودکان با پیشرفت تکنولوژی به انواع و اقسام روش‌­ها برای خرید برنامه‌های بازی، فیلم، بسته‌های اینترنت و ... دسترسی دارند، همچنین آنها هر روز در معرض تبلیغات مختلف قرار دارند که می‌­تواند زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. از طرف دیگر گروه همسالان اثر بسیار زیادی بر تصمیم‌های مالی و خریدهای هیجانی نوجوانان دارند پس لازم است بچه­‌ها سواد مالی را بیاموزند تا بهتر و راحت‌تر این روش‌ها را بشناسند و برای پول خود برنامه‌ریزی مناسب داشته باشند و آن را برای مواردی که ارزشی در زندگی اضافه نمی‌کنند هدر ندهند.

به­طور کلی می­‌توان گفت سواد مالی می‌­تواند باعث رشد و آرامش در زندگی فردی و خانوادگی شود و همچنین به افراد کمک کند که بتوانند راحت‌تر نیازهای اولیه خود را که حق مسلم آنها است تامین کنند، به سوی رشد و تعالی قدم بردارند و آگاهانه­‌تر از اموال و ثروت خود محافظت کنند که در نتیجه بهبود زندگی فردی و خانوادگی، جامعه رشد یافته‌تری را شاهد خواهیم بود.

تهیه و تنظیم: مریم معصومی